Penwortelsteker

Waar

• In het gazon of grasland - ook wanneer regelmatig gemaaid wordt.
• In de border of bloemenweide - tussen de planten
• Op open verhardingen zoals los grind
• In de moestuin - aan de rand van de moestuin, tussen de groenten

Waarom

Een (pen)wortelsteker/-schopje gebruik je voor het verwijderen van ongewenste kruiden met een diepe, stevige (pen)wortel, die je niet kan verwijderen door met de hand te wieden. Bekende voorbeelden zijn paardenbloem, zuring, distels, …. Het dient om planten met hun volledige penwortel uit de grond te halen. Dit is belangrijk omdat overgebleven stukken van de wortel terug kunnen uitgroeien tot plant.

Wanneer

Je kan penwortelkruiden op deze manier in elk seizoen verwijderen. Penwortelplanten steek je zo jong mogelijk uit, om te voorkomen dat de wortel dieper groeit, of dat de plant volwassen wordt en zich uitzaait.

Hoe

Je plaatst het lemmet dicht naast (het rozet van) de te verwijderen plant en duwt het lichtjes schuin langs de penwortel de grond in. Draai het lemmet een halve slag rond, of steek nog eens langs een andere zijde. Werk zo de aarde rond de wortel los en wip er de plant met wortel in haar geheel uit. Is er een stuk van de wortel afgebroken, dan haal je best de restanten nog uit de grond.

Als het om een groter uitgegroeide plant gaat kan je best eerst een deel van de bovengrondse plant afsnijden om gemakkelijker te werken. Eventueel graaf je rondom de plant ook wat grond uit om dieper te kunnen steken.

Inspanning

Op voorwaarde dat je de volledige penwortel verwijdert, moet je dit slechts één keer per plant doen. Als de plant zich al uitgezaaid heeft, of bovendien nog ondergrondse wortelstokken heeft, dan zal je ook de nieuwe jonge planten moeten blijven verwijderen. Dit doe je best zodra je ze opmerkt (voorjaar).

Deze manier van penwortelkruiden verwijderen is nuttig wanneer het gaat om een overzichtelijk aantal planten. Wanneer ze een groter oppervlak volledig bedekken, kan je de planten beter bestrijden door ze uit te putten. Dit kan je doen door jonge plantjes in mei/juni net onder de grond af te snijden. De plantjes zullen in dat jaar niet meer volwassen worden en dus geen zaad vormen. Bij herhaaldelijk steken/afsnijden zal de plant uiteindelijk door uitputting verdwijnen. Op een verharding kan je ook verhitten met de brander om uit te putten.

Aandachtspuntjes

Gewoonlijk hebben penwortelstekers en -schopjes een kort handvat, zodat je ze gebukt of op de knieën zittend gebruikt. Er bestaan ook versies met een lange steel (penwortelspades), waarmee je je rug en knieën een plezier doet omdat je staand kan werken en een groter hefboomeffect krijgt om diepe wortels uit zwaardere bodems te tillen. Ongeacht het type, moet dit werktuig redelijk wat druk-, draai- en hefbewegingen aankunnen. Kies dus voor een product met stevig ontwerp en eventueel garantie. Kijk ook of er geen overbodige hoekjes of gleufjes aan zijn, waar aarde en steentjes in kunnen blijven in hangen.

Of je best een penwortelsteker of een penwortelschopje koopt, hangt af van de bodem waar je op zal werken: een breder lemmet zoals van een penwortelschopje geraakt gemakkelijk door de meeste bodemtypes (ook kleibodems, wanneer niet te droog), terwijl voor kiezel- en grindachtige gronden en verhardingen een smallere steker gemakkelijker is. Op harde, puinige grond is een v-vormige punt bovendien zeer handig.

In principe kunnen ook aspergestekers en zelfs (oude) brood- of vleesmessen gebruikt worden om penwortels uit te steken. Je gaat hiermee op dezelfde manier te werk als met de gespecialiseerde werktuigen.