Zevenblad

Voorkomen

• Zevenblad houdt van verstoorde bodems, daarom vind je hem het vaakst in borders en bloemperken waar regelmatig gewerkt wordt. Vermijd dus onnodige bodemverstoring.
• Zorg voor een stevige beplanting die zich goed dichtzet en wat groter is dan zevenblad. Verschillende soorten Geraniums (ooievaarsbek) werken zevenblad makkelijk weg.

Alternatieven

Zevenblad in nieuwe, jonge houtige aanplantingen

Plant gerust houtgewassen aan op een plek waar al zevenblad groeit. Doe dat bij voorkeur tijdens de maanden november, december en januari omdat dan ook het zevenblad in rust is. In een heg, struikengordel of bosje waar er tussen de aangeplante struiken in de beginfase nog veel open ruimte rest, is het snel bodembedekkend vermogen van zevenblad in de vroege lente een pluspunt. Ander kruid krijgt zo weinig of geen kans. Maai het zevenblad af voor het graven van de plantputten voor de struiken. In het voorjaar moet je erop toezien dat de nieuwe houtgewassen niet verstikken tussen het zevenblad.

Heb je niets tegen een toekomstige bodembedekking van uitsluitend zevenblad, bijvoorbeeld in een vogel- of speelbosje, maai dan het kruid met de sikkel of pluk het enkel rond de struiken weg. Wil je in de toekomst een gevarieerde kruidlaag en is er voldoende ruimte tussen de aanplantingen zoals bij een struikengordel, dan kan je over heel de oppervlakte een aantal seizoenen lang een intensief maaibeheer uitvoeren met de grasmachine. De open ruimte evolueert eerst naar een kort graslandje en op termijn raakt het ongewenste zevenblad volledig uitgeput. Later ontstaat schaduw en vorming van een kruidlaag en een strooisellaag.

Zevenblad in oudere aanplantingen

In houtaanplantingen waar de bodem bedekt is met zevenblad, kunt u beter deze mooie bodembedekker aanvaarden. Tenminste, als hij geen bedreiging vormt voor andere aanplantingen zoals een border of een moestuin. Bij houtaanplantingen die grenzen aan een brede graspartij houdt u de uitbreiding binnen de perken door het gras te maaien.
Wil je toch meer kleur en variatie, dan zit er niets anders op dan grote stukken zevenblad weg te halen en zo veel mogelijk wortelresten met de riek of spitvork eruit te vissen. De open ruimte vul je in met sterke plantensoorten die kunnen concurreren met zevenblad. Zet geen planten die rechtstreeks uit hun containertje komen: die zijn nog te zwak en hun wortelgestel is nog te teer. Grote ‘vollegronds' planten zijn de beste keuze. Misschien hebben buren, familieleden of vrienden wel wat planten voor jou. Of laat containerplantjes op een stukje naakte grond eerst een jaartje sterk uitgroeien. De volgende lijsten geven planten weer die kunnen concurreren met zevenblad in functie van de omstandigheden: halfschaduw van muren en vochthoudende bodem, halfschaduw onder bomen of struiken en voldoende vochthoudende bodem, lichte schaduw op vochtige tot natte plaatsen.
Ook na het aanplanten blijft selectief maaien of plukken van het zevenblad een noodzakelijke beheersmaatregel. Haal zevenblad weg rond de andere planten.

Halfschaduw van muren en vochthoudende bodem:

Hogere soorten
‘Ivorine' Monnikskap (Aconitum septentrionale)
Herfstanemoon (Anemone hupehensis)
Geitenbaard (Aruncus dioicus)  
Wijfjesvaren (Athyrium filix- femina)
Ruig klokje (Campanula trachelium)
Damastbloem (Hesperis matronalis)
Pioen (Paeonia officinalis) 
Jacobsladder (Polemonium caeruleum) 
Akeleiruit (Thalictrum aquilegifolium)

Lagere soorten
Look-zonder-look (Alliaria petiolata)
Zeeuws knoopje (Astrantia major)
Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia)
Ooievaarsbek (Geranium endressii)
Wilde judaspenning (Lunaria redeviva) 
Longkruid (Pulmonaria officinalis) 

Halfschaduw onder bomen of struiken, voldoende vochthoudende bodem:

Look-zonder-look (Alliaria petiolata)
Wijfjesvaren (Athyrium filix-femina)
Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia)
Stinkende gouwe (Chelidonium majus)
Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)
Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum)
Gewoon nagelkruid (Geum urbanum)
Hondsdraf (Glechoma hederacea)
Judaspenning (Lunaria annua) 
Grote of gewone wederik (Lysimachia vulgaris)
Longkruid (Pulmonaria officinalis) 
Dagkoekoeksbloem (Silene dioica)
Oosterse smeerwortel (Symphitum grandiflorum)

Bolgewassen
Daslook (Allium ursinum)
Gevlekte aronskelk (Arum maculatum)

Lichte schaduw, vochtige tot natte plaatsen

Moesdistel (Cirsium oleraceum)
Schildzaadsteenbreek (Darmera peltata) 
Ligularia dentata
Rodgersia aesculifolia

Aanleg van een nieuwe bloemenborder

Maai het zevenblad en verwijder het maaisel. Graaf daarna de wortelstokken uit. Met een riek verwijder je elk stukje witte wortel.
Met zo'n voorbereidingen heb je veel kans dat je op die plek van zevenblad af bent op voorwaarde dat de tuin van de buren of een aanpalend gras- of bosperceel niet overwoekerd is door deze plant. 
Kies voor de border planten die aangepast zijn aan de bodem en standplaats. Het najaar is het beste moment om te planten. Let op voor de bodembedekkende planten die je al het werk uit handen' zouden nemen, ook die ga je namelijk goed in toom moeten houden.
Een soort als Campanula portenschlagiana bijvoorbeeld is tegen zevenblad volkomen weerloos. Deze Campanula is immers een rotsplantje. Het groeit dus op steen en heeft in zijn oorspronkelijk biotoop geen dergelijke concurrenten. Zelfs klimop of kleine maagdenpalm (Vinca minor) in een schaduwrijke border blijken niet opgewassen tegen zevenblad.

Oude border

Bij een oude border die doorspekt is met zevenblad en waarin soorten staan die de concurrentie niet aankunnen, haal je de planten er beter uit. Behandel de bodem zoals voor de aanleg van een nieuwe border. Daarna pas je de plantenkeuze aan.
Bij een oude border met krachtig groeiende planten maar waarin zevenblad zich door onzorgvuldig of te sporadisch beheer heeft uitgebreid, is het regelmatig selectief maaien met de sikkel of het wegplukken met de hand noodzakelijk.

Planten die in gezelschap van zevenblad groeien, moeten sterke groeiers zijn. Ze moeten vrij vroeg in het voorjaar opkomen en meteen een flinke bladmassa ontwikkelen die de hele zomer sterk en stevig blijft. Langbladige ereprijs (Veronica longifolia) groeit zo. Het moeten planten zijn die, als ze zich ook elders in de tuin vestigen makkelijk weg te wieden zijn.

Volgende lijsten geven planten weer die in het gezelschap van zevenblad groeien, in functie van de omstandigheden: zonneborder en vochthoudende bodem, halfschaduw van muren en vochthoudende bodem, halfschaduw onder bomen en struiken en vochthoudende bodem, lichte schaduw en vochtige tot natte standplaats, zon en vochtige tot natte standplaats

Zonneborder, vochthoudende bodem

Hoge, ‘ruige' planten
Gewone engelwortel (Angelica sylvestris)
Kleine kaardenbol (Dipsacus pilosus)
Zonneogen (Helenium autumnale)
Knikkende wederik (Lysimachia clethroides)
Puntwederik (Lysimachia punctata) 
Kattenstaart (Lythrium salicaria)
Heelblaadjes (Pulicaria dysenterica)  
Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)
Echte valeriaan (Valerianus officinalis)
Langbladige ereprijs (Veronica longifolia)
 
Lagere soorten
Kruipend zenegroen (Ajuga repens)
Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia)
Dagleliesoorten (Hemerocallissoorten)
Citroenmelisse (Melissa officinalis)
Adderwortel (Persicaria bistorta)
Slanke sleutelbloem (Primula elatior)
Stengelloze sleutelbloem (Primula vulgaris)
Moerasandoorn (Stachys palustris)

Bolgewassen
Narcis soorten (Narcissus ‘Carlton', Narcissus ‘Dutch master', Narcissus ‘Ice Folies', Narcissus ‘Mount Hood')

Halfschaduw van muren, vochthoudende bodem (3 tot 5 u volle zon)

Hoge(re) soorten
‘Ivorine' Monnikskap (Aconitum septentrionale)
Herfstanemoon (Anemone hupehensis)
Geitenbaard (Aruncus dioicus)  
Wijfjesvaren (Athyrium filix- femina)
Ruig klokje (Campanula trachelium)
Damastbloem (Hesperis matronalis)
Pioen (Paeonia officinalis) 
Jacobsladder (Polemonium caeruleum) 
Akeleiruit (Thalictrum aquilegifolium)

Lagere soorten
Look-zonder-look (Alliaria petiolata)
Zeeuws knoopje (Astrantia major)
Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia)
Ooievaarsbek (Geranium endressii)
Wilde judaspenning (Lunaria redeviva) 
Longkruid (Pulmonaria officinalis)

Halfschaduw onder bomen en struiken, vochthoudende bodem (schaduw ten gevolge van bladeren van bomen en struiken)

Look-zonder-look (Alliaria petiolata)
Wijfjesvaren (Athyrium filix-femina)
Schoenlappersplant (Bergenia cordifolia)
Stinkende gouwe (Chelidonium majus)
Mannetjesvaren (Dryopteris filix-mas)
Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum)
Gewoon nagelkruid (Geum urbanum)
Hondsdraf (Glechoma hederacea)
Judaspenning (Lunaria annua) 
Grote of gewone wederik (Lysimachia vulgaris)
Longkruid (Pulmonaria officinalis) 
Dagkoekoeksbloem (Silene dioica)
Oosterse smeerwortel (Symphitum grandiflorum)

Bolgewassen
Daslook (Allium ursinum)
Gevlekte aronskelk (Arum maculatum)

Lichte schaduw, vochtige tot natte standplaats

Moesdistel (Cirsium oleraceum)
Schildzaadsteenbreek (Darmera peltata) 

Zon, vochtige tot natte standplaats

Daglelie (Hemerocallissoorten)
Moerasrolklaver (Lotus pedunculatus) 
Watermunt (Mentha aquatica)
Gewone smeerwortel (Symphitum officinalis)
Langbladige ereprijs (Veronica longifolia)