In de moestuin

In de moestuin zaai je groenten in verstoorde bodem. Dat zijn je gewenste planten. Je zult spontaan zaadonkruiden krijgen. In vergelijking met de groenten kiemen en groeien ze razendsnel en vormen ze snel heel veel zaad. In de bodem kunnen sommige soorten vele jaren wachten op gunstige omstandigheden om te kiemen.

Er is nog een andere groep van onkruiden, dat zijn wortelonkruiden. Die komen in mindere mate voor in de moestuin, omdat deze planten eerder uit grasland- en ruigtevegetatie komen. Ze kunnen voorkomen daar waar je moestuin grenst aan een gazon of border of waar je nog maar pas een moestuin aangelegd hebt en er nog hier en daar wortels in de bodem zaten.

Bij aanleg van een nieuwe moestuin

Voorkomen

• Wie een nieuwe moestuin opstart, doet er goed aan de bodem grondig voor te bereiden. Alleen zo kan je beletten dat ongewenste kruiden je groenten overwoekeren. Spitten is meestal voldoende.

Alternatieven

• Spitten werkt de onkruiden die aanwezig zijn bij de aanleg om en onder.
• Heel wat andere gereedschappen zijn speciaal gemaakt voor het onderhoud van de moestuin. Bekijk ze hier.

• Als het perceel begroeid is met zevenblad en andere wortelwoekerplanten, dan heb je meer werk:

• Maai het zevenblad en verwijder het maaisel

• Graaf de wortelstokken uit. Verwijder elk stukje witte wortel.

• Daarna kan je nog een volledig jaar de bodem bedekt houden met karton.

• Of bedek de bodem eerst nog met een gewas zoals aardappelen of bladrammenas.

• Maai brandnetels af en verwijder het maaisel. Haal daarna met de hand of met behulp van een spitvork de wortels eruit en spit de bodem om. Eventuele opkomst van nieuwe planten kan je gemakkelijk wegschoffelen.

• Verwijder de wortels van haagwinde voor het zaaien. Schoffel planten die nadien nog opduiken, weg.

Met zo'n voorbereiding heb je veel kans dat zevenblad verdwenen is op voorwaarde dat de tuin van de buren of een aanpalend gras- of bosperceel niet overwoekerd is door deze plant.

In een bestaande moestuin

Voorkomen

• niet spitten of ploegen
• Vermijd onnodige bodembewerking. Hoe minder onkruidzaden je opwoelt, hoe minder er zullen kiemen.
• een vals zaaibed aanleggen om kieming te bevorderen
• Je kunt het systeem van vals zaaibed toepassen. Je bevordert de kieming van onkruiden enkele weken voor de start van het seizoen. Leg de grond zaaiklaar. Door de verstoring komen zaden uit de bodem aan het oppervlak en die zullen ontkiemen. Na twee weken staat je moestuinbed vol ongewenste kruidgroei. Bij droog en zonnig weer kun je de planten verwijderen door ondiep te hakken. Zodra de planten verdroogd zijn, kun je zaaien.
• de bodem afschermen van licht:
• Op een vrijgekomen perceel zaai je groenbemesters die snel groeien en de bodem mooi afdekken. Houd tijdens de winterperiode de moestuin bedekt met stro of zaai een wintergewas zoals winterrogge of winterpostelein. Winterpostelein laat zich erg gemakkelijk verwijderen in het voorjaar en zorgt bovendien voor een lekker groen slablaadje in de winter. Winterrogge wegwerken in het voorjaar vraagt meer werk. Kippen vormen daarbij een goede hulp.
• Bij groenten waar onkruid veel speelruimte heeft, kun je andere planten inzaaien als bodembedekking, bijvoorbeeld witte klaver onder prei.
• Leg een mulchlaag van ongeveer een centimeter dood plantenmateriaal. Daarvoor kun je grasmaaisel, afgesneden smeerwortel, brandnetel, bladeren … gebruiken. Let op: geen dikke lagen compact materiaal, en zeker geen mulch met onkruidzaden erin.
• Ook als er veel slakken zijn, dan is een mulchlaag geen goed idee. Het biedt de slakken leuke schuilplaatsen aan. Je kunt wel proberen met een dunne laag grasmaaisel. Dat zal vervilten en dan gaat de slak er niet meer door.
• Laat kippen, eenden of ganzen los in de moestuin alvorens te zaaien
• Zaai in rechte rijen. Dat vergemakkelijkt later het schoffelen.
• Werk met vooraf opgekweekte plantjes. Die hebben een grotere voorsprong op de kruidgroei dan wanneer u zou zaaien.

Alternatieven

• hakken, schoffelen tussen de rijen
• Wieden in de rijen

Een aantal zaadonkruiden in de moestuin

Kleine veldkers (Cardamine hirsuta)

Kleine veldkers komt vooral voor op droge zandgrond. Zij kiemt vooral in het najaar. In de winter worden bladrozetten gevormd en vanaf maart is er al zaad. In tuinen die netjes de winter ingaan, maakt het minder kans. Je kunt veldkers eten, net als tuinkers.

Straatgras (Poa annua)

Dit eenjarige grasje wordt ook wel tuintjesgras genoemd. Straatgras kiemt en bloeit het hele jaar door. Vooral door bodembedekking kun je het flink terugdringen. Ook de wortels zijn heel klein waardoor je de plant makkelijk helemaal kan uittrekken.

Vogelmuur (Stellaria media)

Vogelmuur ontwikkelt zich op voedselrijke bodem. Het groeit ook bij lage temperaturen. Alleen bij strenge vorst bevriest het.

Bloei en zaadvorming gebeuren bijna het hele jaar door. Hak en schoffel. Je kan het opeten.

Alsemambrosia (Ambrosia artemisiifolia)

Alsemambrosia is relatief nieuw in de moestuin. Het komt uit Noord-Amerika. In Oostenrijk en Duitsland vormt het al een probleem. Het komt op dit moment vooral voor in de Kempen.

Alsemambrosia bloeit in september en oktober en het stuifmeel leidt tot verlenging van het hooikoortsseizoen.

.