Bladluizen

Bladluizen voeden zich met plantensappen. Het teveel aan suikers scheiden ze af als een kleverige stof die we honingdauw noemen. Honingdauw maakt de bladeren (en ook al wat onder de boom staat) kleverig en doet ze glanzen. Mieren zijn dol op die zoetigheid en heel vaak zie je ze dan ook op planten die door bladluizen aangetast werden. Als de honingdauw niet snel wegregent dan groeien er soms zwarte schimmels op. Deze roetdauwschimmels houden op de duur het licht tegen voor de plant.

Schade

• Jonge bladeren en scheuten kunnen misvormingen vertonen door bladluizenvraat. Bladeren krullen om. Er kunnen gele plekjes komen op het blad. Bij ernstige aantasting kan groeistilstand optreden.
• Bladluizen bevuilen het blad, de vruchten, je terras onder de boom of je wagen met honingdauw. Op de honingdauw ontwikkelt zich daarna zwarte roetdauwschimmel die licht wegneemt en verdere fotosynthese onmogelijk maakt.
• Bladluizen kunnen plantenvirussen overbrengen.

Voorkomen

Je kunt de schade beperken door een aantal teeltmaatregelen:

• Bij de eerste bladluizen in de tuin, knijp je er enkele fijn op een blaadje. De geur trekt natuurlijke vijanden aan. De natuurlijke vijanden zullen hun eitjes afzetten in de buurt van de bladluiskolonies, om hun kroost te voorzien van voedsel. Je moet de eerste luizen dus hun gang laten gaan, dan heb je enkele weken later natuurlijke vijanden. Als je de eerste luizen weghaalt, dan krijg je ook geen natuurlijke vijanden in de tuin.
• Draag zorg voor de natuurlijke vijanden van bladluizen. Lieveheersbeestjes, zweefvliegen, oorwormen, schildkevers, wespen: ze lusten allemaal wel een bladluis. Zorg dus voor voldoende voedsel voor deze vijanden door bloemen te planten die veel stuifmeel en nectar produceren. Eventueel kun je ook extra natuurlijke vijanden aankopen. Lok natuurlijke vijanden aan, door de volwassen levensvorm voedsel aan te bieden. Dat doe je door vroege stuifmeel-en nectarleveranciers in de tuin te zetten, bijvoorbeeld
  • Sleedoorn (Prunus spinosa), spirea-soorten, Gelderse roos (Viburnum opulus), en gele kornoelje (Cornus mas) 
• Zorg voor een evenwichtige plantenvoeding.
  • Trieste jonge plantjes die niet willen groeien, worden door de bladluizen netjes weggeruimd.
  • Overbemeste exemplaren zijn gewild door de luizen.
  • Planten met een kaliumtekort trekken luizen aan, net als planten met watertekort.
• Heermoesaftreksel heeft plantversterkende werking.
• Oost-Indische kers trekt de zwarte bonenluis aan, daarom wordt de plant vaak als vangplant voor die bladluizen ingezet.
• Spurrie als onderteelt onder koolgewassen in de moestuin maakt de verspreiding naar andere koolplanten moeilijk omdat de luizen verdwalen.

Alternatieven

Bladluizen hebben vele natuurlijke vijanden. Het best gekend zijn de lieveheersbeestjes en vooral hun larven. Verder heb je de larven van gaasvliegen, zweefvliegen en van sommige galmugsoorten. Roofwantsen, oorwormen en sommige vogels eten ook luizen. Enkele mijten, spinnen en kevers dragen ook hun steentje bij. Sommige sluipwespen (Braconidae) leggen hun eitjes in de bladluis. De larven eten de luis binnenin op en laten alleen een mummie achter. Bij warm en vochtig weer kunnen schimmelziekten uitbreken die hele kolonies uitroeien en omzetten in een bruine, verdroogde massa.

Er zijn een aantal bestrijdingsmethoden:

• In afwachting van de natuurlijke vijanden van de bladluizen, kun je herhaaldelijk besproeien met een krachtige waterstraal. Let wel op dat je de plant niet beschadigt. Een regenbui kan ook al behoorlijk huishouden in de populatie bladluizen.
• Vernietig de bladluizen met de hand of snij de aangetaste delen weg. Het wegnemen van zwaar aangetaste groeipunten brengt de oplossing bij een plant als tuinboon.
• Om lichte aantastingen in toom te houden, worden herhaalde bespuitingen met plantenaftreksels aanbevolen. Brandnetelaftreksel is het klassieke middel, dat echter slechts een matige werking heeft. Door toevoeging van zeep kun je het resultaat iets verbeteren.
• Verder kun je spuiten met oplossingen van zachte zeep. De werking is niet helemaal voorspelbaar, in elk geval moet je regelmatig herhalen. Let wel op voor verbranding van het blad: gebruik het niet bij volle zon.
• Verschillende firma’s brengen natuurlijke vijanden van bladluizen op de markt.

Natuurlijke vijanden die als larve vele bladluizen eten, kan je aantrekken in de tuin, of je kan ze kopen en uitzetten.