Rupsen

Rupsen zijn een stadium in het leven van de vlinders. Tijdens hun vreetstadium kunnen sommige rupsen heel wat bladschade veroorzaken aan bepaalde gewassen, bijvoorbeeld kool, knolvenkel, prei. De rupsen zijn meestal nogal makkelijk te zien en te vinden maar de poppen zijn vaak goed verstopt of ingegraven.

Preventieve maatregelen

Rupsen staan op het menu van heel wat dieren. Zorg voor schuilplaatsen en voedselbronnen voor deze natuurlijke vijanden. Broedende vogels hebben kleine rupsen nodig voor hun kroost. Ook roofwantsen, sluipwespen, spinnen, loopkevers, wespen, lieveheersbeestjes zijn natuurlijke vijanden van rupsen en poppen.

Daarnaast zijn er enkele teeltmaatregel die je kunt toepassen:

• Een open perceel, met vrij spel voor regen en wind, is onaantrekkelijk voor eileggende vlinders.
• In een vrij droge grond zal een groot deel van de poppen uitdrogen. Hou de grond dus droog in de lente. Dat doe je door herhaaldelijk schoffelen bij drogend weer.
• Insectengaas wordt in eerste instantie meestal gebruikt tegen vliegen (koolvlieg, preivlieg, wortelvlieg, …), maar belet ook dat vlinders hun eitjes afleggen aan de voet van je groenten. Dat is dus een positief neveneffect, en vooral nuttig bij kolen.
• Het gebruik van kruidenaftreksels heeft een afwerend effect. De meest gebruikte kruiden zijn knoflook, kamille, tijm, hysop, salie en brandnetel. Je moet ze regelmatig gebruiken om de afstotende werking te behouden.
• Het aanplanten van sterk geurende kruiden (look, kamille, tijm, salie) blijkt in de praktijk soms een werende werking te hebben.

Alternatieven

Sommige rupsen laten zich gemakkelijk vallen als ze opgeschrikt worden. Dat is zo bij de rupsen van de koolmot en de kooluil, belagers van kolen. Je kunt dus eens schudden aan de kolen als je enkele rupsen opmerkt.

Erwtenbladroller

De erwtenbladroller is een kleine, crèmekleurige rups. Deze rupsen vreten aan de zaden in de peulen. Hoopjes uitwerpselen geven aan waar de rupsen hebben gevreten.

• Wacht minstens 6 jaar, vooraleer opnieuw erwten op hetzelfde (aangetaste) perceel te zetten.
• Zorg ervoor dat jonge planten vlot kunnen doorgroeien (veroorzaak geen stress door te weinig of te veel water).
• Zaai geen andere vlinderbloemigen (bijvoorbeeld klaver als groenbemester) op de plaats waar erwten komen. De larven eten stikstofbindende wortelknolletjes en blijven zo in de bodem.

Koolrups

Koolrupsen zorgen voor vraatschade.
Twee typische soorten van koolrupsen zijn de rupsen van de kooluil en die van het koolwitje. De rupsen vreten gaten in de bladeren van de kool.

• Een flinke grondbewerking voor of na de winter, geeft vogels de kans een groot deel van de poppen op te eten.
• Kijk de kolen regelmatig na op de aanwezigheid van rupsen en verwijder ze. Controleer vooral de onderkant van de bladeren.