Schimmels op planten
Voorkomen
Enkele algemene maatregelen zijn van belang om schimmelaantasting te voorkomen. Alle maatregelen die erop gericht zijn het gewas of de planten sneller te laten opdrogen, werken preventief tegen schimmels. Schimmelsporen kunnen immers het best ontkiemen op een vochtig gewas. Een voldoende ruime plantafstand werkt snelle droging in de hand. Een winderige standplaats en het onkruidvrij vrij houden eveneens. In serres verdient de verluchting speciale aandacht.
- Zuinig bemesten is een noodzaak. Overdadig bemeste, opgejaagde planten vallen sneller ten prooi aan schimmels.
- Een goede bodemstructuur, een actief bodemleven en een goede bodem pH zijn effectieve maatregelen die schimmelgroei voorkomen.
- Kies zo mogelijk voor tolerante gewassen. Van de belangrijke (moestuin)gewassen zijn er soms heel wat resistente variëteiten. Al zijn die jammer genoeg niet altijd even goed beschikbaar voor de amateurteelt.
- Vruchtwisseling houdt bodemgebonden schimmelziekten binnen de perken. Een schimmel die op aardappelen leeft, kan niet in de bodem overleven als er een aantal jaar geen aardappelen op dezelfde plek staan. Hetzelfde kan je natuurlijk in een border doen.
- Uit alle mogelijke voorbehoedende plantenaftreksels, komt er één duidelijk naar voren als veel gebruikt en effectief tegen schimmelaantasting: heermoesextract. Ook mengsels van planten-, compost- en zeewierextracten, worden als preventieve middelen toegepast. Aftreksels van knoflook zijn in gebruik, vooral tegen meeldauw.
Alle preventie ten spijt blijft het in natte zomers erg moeilijk om de (moestuin)tuin schimmelvrij te houden. Zeker in een vroeg stadium is het aan te raden aangetaste planten te verwijderen. Beschimmelde planten moet je composteren bij voldoende hoge temperaturen of meegeven met het gft-afval.
Alternatieven
- Verwijder aangetaste plantendelen.
- Compostextract onderdrukt bladschimmels. De extracten worden bereid bij 15 tot 25°C door de compost minstens 1 week, maximaal 2 weken in water te laten weken. Neem hiervoor een verhouding van 2 liter (ongeveer 1,4 kilogram) compost op 10 liter water. Roer het mengsel dagelijks. Zeef daarna de oplossing door een linnen doek om de grove resten uit de oplossing te halen. Gebruik dit extract onverdund, in een dosis van 1 tot 1,5 liter per m2.
|
Phytophtora - origineel door Rasbak |
Schimmels op kiemplantjes in de moestuin
Bij de opkweek van plantjes zijn er diverse schimmelsoorten die de kiemplantjes kunnen aantasten en vaak ook doen afsterven: Pythium-, Phytophtora-, Sclerotinia, Aphanomyces-, Fusarium- en Botrytissoorten. Deze ziekte wordt soms omvalziekte of ook wel smeul genoemd. De symptomen zijn nogal gelijklopend: jonge kiemplantjes verschrompelen of vallen om. Het stengeltje verkleurt meestal bruin en de stengelbasis rot, droogt in of snoert in. Soms komen de plantjes niet op, omdat de schimmel al bij de kieming heeft toegeslagen.
|
|
Grijsrot tomaat - origineel door Rasbak |
Grijsrot (grauwe schimmel, Botrytis cinerea) is een zwakteparasiet die op heel veel groenten voorkomt. Op tomaat wordt dit ook wel stip genoemd. Grijsrot houdt van vochtig, warm weer, zeker als dat voorafgegaan wordt door een periode van groeistilstand. Eerst tast de schimmel afstervende of afgestorven plantendelen aan. Daarna gaat hij over op de gezonde plantendelen. Die verkleuren en gaan rotten. In een later stadium verschijnt op de rotte plekken een grijze schimmelpluis. De schimmel maakt nu sporen aan die zich met de wind verspreiden. De sporen komen op andere plantendelen terecht en ontkiemen er bij hoge luchtvochtigheid. |
|
Meeldauw op zuring - origineel door James Lindsey |
Echte meeldauw wordt veroorzaakt door enkele verwante schimmels, met als twee belangrijkste Erysiphe cichoracearum en Sphaerotheca fulinginea. Op de bovenkant van de bladeren ontstaan witte, wollige vlekjes. Vooral bij warm en vochtig weer is het blad spoedig met een meelachtig laagje overdekt. De schimmel trekt het vocht uit de bladcellen, waardoor het blad bruin kleurt en verdroogt. Deze algemeen voorkomende schimmelziekte zien we vanaf half juli op fruit, aardbei, komkommer, augurk, meloen, courgette, pompoen, sla, andijvie, schorseneer en erwt. Echte meeldauw is een veelvoorkomende afrijpingsziekte. |
| Valse meeldauw
De schimmels die valse meeldauw veroorzaken zijn aan elkaar verwante soorten: Peronospora, Plasmospora, Bremia, Pseudoperospora cubensis. De aangetaste bladeren vertonen hoekige vlekken tussen de nerven. Aan de onderzijde van het blad zie je groenzwarte vlekken met een dun waas van violette sporen. Sla, koolsoorten, ui en spinazie worden dikwijls al als jonge plant aangetast. Ook komkommer, augurk, courgette, pompoen, meloen behoren tot de waardplanten. |
|
|
Schurft appel - origineel door Rasbak |
Schurft bij fruitbomen Schurft is een schimmelziekte die ervoor zorgt dat de bladeren, meestal aan de bovenzijde, bedekt zijn met bruingrijze vlekken. Op de vruchten zijn er bruinzwarte, wollige, ruwe vlekken. Aangetaste vruchten kunnen barsten of splijten. |
